De spooklandschappen van Wiebe Bloemena door Herman Haverkate (2002)

De wereld van Wiebe Bloemena is er een van wonderlijke, soms spookachtige dromen. Zijn altijd zeer volle schilderijen zien er op het eerst gezicht idyllisch uit, met hun grillige bomen, wolkenpartijen, nachtelijke vijvers en, hier en daar, een schaap of hert. Toch blijkt er bij nader inzien altijd iets dreigends aan de hand, of het nu de smeulende vuren zijn die op sommige schilderijen tussen de stammen oplichten, of de bulldozers die onder je ogen bezig zijn de idylle te verpesten.

Met zijn vaak monumentale, inmiddels zeer indrukwekkende oeuvre gaat Bloemena, in 1960 geboren te Delden, zo zijn eigen weg. Een onbekende is hij al lang niet meer. Na zijn studie aan de AKI, had hij regelmatig exposities. Midden jaren. negentig was hij genomineerd voorde Wim Izaksprijs, met een schilderij dat door de toenmalige directeur van de AKI, Sipke Huismans, de Secretarisvogel werd genoemd. Evenals andere doeken die hij toen maakte, ging het om een voorstelling van een gesloten ruimte in grijs en wit, waarin in dit geval een prachtig geschilderde vogel figuur zat opgesloten.

De laatste jaren is de aandacht van de in Oldenzaal woonachtige schilder steeds meer verschoven naar het landschap. Zijn palet werd bonter, de schilderijen monumentaler. In de ruimte van de Bornse Kunststichting, waar hij tot eind december zijn werk van de laatste jaren toont, is er een schilderij van een Iers landschap dat letterlijk een volledige wand beslaat. Bloemena lijkt, eenmaal aan het schilderen, geen twijfel meer te hebben en met vaste hand af te gaan op het doel dat hij ergens heel diep in zijn hoofd tocht ergens moet hebben gehad.

Hoewel Bloemena regelmatig met een groep collega’s naar oorden als IJsland, Denemarken en (recentelijk) Ierland reist en steeds het contact met reële landschappen nodig heeft, is het resultaat van zijn kunst altijd meer dan een simpele afbeelding van de werkelijkheid. Behalve zijn oog, gebruikt hij altijd zijn fantasie, en dat op een heel eigen manier. Zijn landschappen zijn altijd oerlandschappen, praktisch onaangeroerd door de mens. In die landschappen kunnen vreemde dingen gebeuren: boomgroepen die kronkelende wezens worden, wolken die eruit zien als de ontploffing van een atoombom. Ook duiken er met regelmatig speelgoed-achtige voertuigen op die in deze landschappelijke paradijzen niet thuishoren en de vredigheid wreed verstoren. De overladen expositie in Borne is meeslepend en intrigerend. Als bezoeker raak je er niet snel uitgekeken. Bloemena voert zijn publiek mee naar een wereld tussen werkelijkheid en fantasie, waaruit geen ontsnapping mogelijk is. Pas als je buiten bent, raak je enigszins bevrijd van de onrust die hij in enkele rake beelden bij de beschouwer weet op te roepen. Neem nu dat ene, eigenlijk verbijsterend simpel schilderij van een eenzame boom onder een grillige wolkenpartij in de verder hemelsblauwe lucht bij Venetië: dagen later zit dit bijna magische beeld nog altijd in je hoofd.

Naar aanleiding van de tentoonstelling Geestgronden in Kunststichting de Werkplaats Borne, december 2002. Herman Haverkate in de Twente Courant / Tubantia